رشد شخصیت کودک
رشد شخصیت کودک یک فرآینده پیچیده و چند وجهی است که تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار می گیرد.این رشد یک فرآیند تدریجی است که پایه آن
تا پنج سالگی کودک گذاشته می شود.مغز یک کودک در بدو تولد یک چهارم مغز یک انسان بزرگ سال است و در همان سال اول دوبرابر می شودو تا
پنج سالگی 90 درصد مغز یکانسان بزرگ سال هست.
رشد شخصیت چیست ؟
رشد شخصیت به فرایندهای روانشناختی اشاره دارد که به مرور زمان منجر به توسعه و تکامل ویژگی های فردی،شناختی ،عاطفی و اجتماعی انسان
می شود.
عناصر اصلی رشد شخصیت
عوامل ژنتیکی :
ویژگی های ارثی که والدین به فرزند منتقل می شود و می تواند برخصوصیات شخصیتی تاثیرگذار باشد،مانند خلق و خو و استعداد های ذاتی.
محیط :
محیط خانواده، دوستان،مدرسه و جامعه نقش بسزایی در شکل گیری شخصیت فرد دارد،تعاملات اجتماعی و تجربیات محیطی می توانند
بر نحوه فکر،احساس و رفتار فرد تاثیر بگذارند.
تجربیات :
تجربیات زندگی، از جمله موفقیت ها و شکست ها می توانند نقش مهمی در رشد شخصیت ایفا کنند.این تجربیات می توانند نقش مهمی
در رشد شخصیت ایفا کنند. این تجربیات می توانند اعتماد به نفس،احساس ارشمندی و مهارت های اجتماع فرد را تقویت کنند.
تربیت :
نحوه تربیت و آموزش که کودک از والدین و معلمان خود دریافت می کند نیز به شکل گیری شخصیت کمک می کند.این شامل الگوهای رفتاری،
ارزش ها و هنجارهای اجتماعی است.
مراحل رشد شخصیت
1-مرحله نوزادی (تولد تا 2سالگی ) : در این مرحله ،اعتماد به محیط اطراف و احساس امنیت شکل می گیرد،تعامل با والدین و مراقبان اساسی
است.
2-مرحله کودکی اولیه (2تا6سالگی) : کشف محیط ،توسعه زبان و مهارت های اجتماعی مهم است.بازی ها و تعاملات اجتماعی نقش کلیدی دارند.
3-مرحله کودکی میانه (6 تا 12) : در این مرحله ، کودکان به مدرسه می روند و روابط اجتماعی پیچیده تری را تجربه می کنند . خودپنداره و عزت نفس
آنها تقویت می شود.
4-مرحله نوجوانی (12تا18 سالگی) : این دوره با تغییرات جسمانی و روانی همراه است. هویت یابی و استقلال یابی مهم است. روابط دوستانه و اجتماعی پیچیده تر می شود.
اهمیت رشد شخصیت
رشد شخصیت به فرد کمک می کند تا مهارت های لازم برای زندگی اجتماعی ،حرفه ای و فردی را کسب کند.توسعه مهارت های اجتماعی ،توانایی حل مسئله،احساس مسئولیت پذیری و تعهد به ارزش ها و اخلاقیات مثبت از جمله نتایج مهم رشد شخصیت هستند.
رشد شخصیت اهمیت زیادی در زندگی فردی و اجتماعی هر انسانی دارد.این اهمیت به دلیل تاثیر گسترده ای استکه رشد شخصیت بر جنبه های مختلف زندگی فرد می گذارد.
1-توسعه مهارت های اجتماعی :رشد شخصیت به فرد کمک می کند تا مهارت های اجتماعی خود را بهبود بخشد.این شامل توانایی برقرتری ارتباط موثر،همکاری با دیگران ، و حل مسائل اجتماعی می شود.افراد با شخصیت های رشد یافته می توانندروابط اجتماعی سالم تری برقرار کنند و در تعاملات روزانه خود موفق تر باشند.
2-افزایش اعتماد به نفس :افراد که شخصیت قوی و پایداری دارند، معمولا از اعتماد به نفس بالاتر برخوردارهستند این کمک می کند تا با چالش و
موانع زندگی بهتر مقابله کنند.
3-تعیین هویت شخصی : رشد شخصیت کمک می کند تا هویت شخصی خود را بهتر بشناسید و توسعه دهید،این شامل شناخت ارزش ها،باورها،اهداف و استعدادهای فردی است که به ایجاد یک هویت قوی و مثبت کمک می کند
4-توانایی مقابله با استرس : افراد با شخصیت های رشد یافته بهتر می توانند بااسترس ها و فشارهای زندگی مقابله کنند. آنها مهارتهای مقابله ای
موثری دارند که به آنها کمک می کند تا در مواجه با مشکلات و بحران ها تعادل روانی خود را حفظ کنند.
شخصیت کودک
شخصیت کودک به مجموعه ای از ویز"ی ها،الگوهای رفتاری،و طرز تفکرهایی اطلاق می شود که کودک در تعاملات خود با محیط و دیگران به نمایش می گذارد.این شخصیت تحت تاثیرعوامل ژنتیکی و محیطی شکل می گیرد و در طول زمان رشد پیدا می کند .
شناخت فهم و شخصیت کودکان برای والدین،معلمان و سایر افراد که با کودکان در ارتباط هستند از اهمیت زیادی برخوردار است.
عوامل موثر بر شکل گیری شخصیت کودک
1-عوامل ژنتیکی
2-عوامل خانوادگی
3-تجربیات اجتماعی
4-آموزش و تربیت
5-عوامل فرهنگی و اجتماعی
ویژگی های شخصیتی کودکان
1-برونگرا بودن : برخی از کودکان بطور طبیعی خجالتی هستند و برخی دیگر برونگرا و اجتماعی هستند که این تجربیات تحت تاثیر محیط رشد و تجربیات اولیه تغییر می کند
2-میزان کنجکاوی : کودکان با سطوح مختلفی از کنجکاوی متولد می شوند.برخی از آنها دائما در حال کشف محیط هستند و برخی نیاز به تشویق دارند.
3-واکنش به استرس : برخی کودکان به خوبی با استرس و تغییرات کنار می آیند ،در حالی که برخی دیگر ممکن است نیاز به حمایت بیشتری داشته باشند.
4-سطح انرژی : میزان انرژی و فعالیت کودکان نیز می تواند متفاوت باشد برخی پرجنب و جوش و برخی آرام و محتاط هستند.
5-نحوه ابراز احساسات : برخی کودکان احساسات خود را به راحتی ابراز می کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است احساسات خود را درون خود
نگه دارند.
راه های تقویت و هدایت رشد شخصیت کودک
1-توجه به نیازهای عاطفی : ایجاد محیطی امن و پر محبت که کودک بتواند احساسات خود را بیان کند و احساس امنیت داشه باشد
2- تشویق به بازی و تعاملات اجتماعی : بازی ها و فعالیت های گروهی به کودک کمک می کنند تا مهارت های اجتماعی و شناختی خود را توسعه باشد
3-آموزش مهارت های حل مسئله : کمک به کودک در یادگیری چگونه حل کردن مشکلات و تصمیم گیری های درست.
4-ترویج ارزش ها و اخلاقیات مثبت : آموزش و تقویت ارزش های مانند صداقت،مسیولیت پذیری و احترام به دیگران
5-الگوی مثبت بودن : والدین و معلمان باید به عنوان الگوهای مثبت برای کودکان عمل کنند و رفتارهای را که از کودک انتظار دارند،خود نیز نشان
دهند.
شخصیت کودک یک فرآیند پویا و در حال تکامل است که تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد.باتوجه به این عوامل و ایجاد محیطی حمایت کننده و مثبت،می توان به رشد سالم و متعدل شخصیت کودک کمک کرد.تربیت صحیح و توجه به نیازهای کودک می تواند به او در دستیابی به یک شخصیت قوی،متعادل و مسئولیت پذیر کمک کند.
