چالش‌های شغل معلمی
شغل معلمی با وجود همۀ لحظات و تجربیات شیرینی که برای معلم به ارمغان می‌آورد، چالش‌های خاص خود را هم دارد. انتخاب بهترین روش تدریس و به کارگیری آن در کلاس درس، نحوۀ مدیریت کلاس و مدیریت رفتار دانش‌آموزان، ارتباط مؤثر با شاگردان و والدین آن‌ها، تنها چند مورد از مهم‌ترین چالش‌های شغل معلمی هستند.
پایین بودن میزان حقوق معلمان، یکی از مشکلات شغل معلمی
اگر چه بسیاری از معلمان معتقدند که شغل خود را به دلیل عشق و علاقه به تدریس و تربیت نسل آیندۀ کشور انتخاب کرده‌اند، اما به هر حال، میزان درآمد معلمان نیز موضوعی است که از اهمیت بالایی برخوردار است. چرا که اگر معلم از رفاه کافی برخوردار نباشد و همواره دغدغۀ مشکلات مالی را داشته باشد، نمی‌تواند از تمام انرژی و توان خود برای آموزش و پرورش نسل جوان استفاده کند.
پایین بودن حقوق معلمان در ایران، یکی از چالش‌های شغل معلمی و از جمله موضوعات مهمی است که همواره در صدر خبرهای مربوط به آموزش و پرورش قرار دارد. بهره‌مند نشدن از مزایایی مانند بیمه و سایر تسهیلات و درآمد ناچیز معلمان حق‌التدریس و معلمان مدارس غیرانتفاعی را هم به این مشکل اضافه کنید.
همۀ ما بارها خبرهایی را در مورد تصویب قوانین جدید برای افزایش حقوق و مزایای معلمان، رتبه‌بندی معلمان و ارائۀ تسهیلات مخنلف به این قشر شنیده‌ایم. با این حال، تصویب این قوانین و تأثیر آن در افزایش درآمد معلمان، هنوز هم نتوانسته رضایت آموزگاران و دبیران کشور را جلب کند.
حتما شما هم اساتید زیادی را می‌شناسید که درآمد آن‌ها از تدریس خصوصی، بسیار بیشتر از درآمد معلمان رسمی و با سابقۀ آموزش و پرورش و حتی بیشتر از درآمد یک عضو هیأت علمی دانشگاه است.
انتخاب بهترین روش تدریس، مهم‌ترین چالش معلم در کلاس درس
از دیگر چالش‌های شغل معلمی می‌توان به انتخاب روش تدریس مناسب به خصوص برای کلاس‌های پر جمعیت اشاره کرد.
برای مثال، روش تدریس خلاق، روش تدریس فعال، روش تدریس دانش‌آموز-محور یا معلم-محور، روش تدریس نوین یا سنتی، هر کدام کاربردهای خاص خود را دارند که استفادۀ به جا و درست از آن‌ها در دستیابی به اهداف یاددهی و یادگیری به معلم کمک می‌کند.
بنابراین آشنایی با انواع روش تدریس و انتخاب بهترین گزینه در هر موقعیت، یکی از مهم‌ترین وظایف هر معلم دلسوز و متعهد است. اما مشکل از آن جایی آغاز می‌شود که در کلاس‌های پر جمعیت، به دلیل حضور دانش‌آموزان با سبک‌های یادگیری متفاوت، انتخاب یک روش تدریس مناسب برای تمام دانش‌آموزان آن کلاس بسیار دشوار خواهد بود.
با توجه به اهمیت این موضوع، ما نیز یکی از بخش‌های مهم در مجله اساتید استادبانک را به معرفی انواع روش تدریس اختصاص داده‌ایم. همچنین روش تدریس برخی از اساتید موفق استادبانک در دروس مختلف به صورت پادکست، در اختیار شما همکاران عزیز قرار گرفته است.
نحوۀ مدیریت کلاس
مدیریت کلاس مجموعه‌ای از اقدامات و دستورالعمل‌ها است که معلمان به منظور ایجاد یک محیط آموزشی اثربخش و دستیابی به اهداف یادگیری، به کار می‌برند.
مدیریت کلاس برای همۀ معلمان و به خصوص معلمان تازه‌کار، یکی از چالش‌های شغل معلمی به حساب می‌آید. این موضوع به خصوص در مواقعی که معلم قصد دارد با توجه به زمان محدود کلاس، حجم زیادی از کتاب را با بالاترین بهره‌وری آموزش دهد، بیشتر مشهود است.
عدم مهارت در مدیریت کلاس، منجر به هدر رفتن وقت کلاس، تضعیف روحیۀ معلم، افزایش رفتارهای مخرب دانش‌آموزان و عدم دستیابی به اهداف یادگیری می‌شود.
البته بیشترین تمرکز و بهره‌وری در کلاس خصوصی اتفاق می‌افتد تا کلاس‌های گروهی. اما اگر معلم در کلاس‌های گروهی به خوبی از پس چالش مدیریت کلاس بربیاید، می‌تواند میزان بهره‌وری و تمرکز دانش‌آموزان خود را تا حد زیادی بالا ببرد.
ایجاد انگیزه در دانش‌آموزان، یکی از دشوارترین چالش‌های معلمان در کلاس درس
انگیزه مهم‌ترین عامل موفقیت دانش‌آموزان در مراحل مختلف تحصیل است. بدون شک، معلمان نقش محوری و تأثیرگذاری در ایجاد انگیزه در دانش‌آموزان دارند.
ایجاد انگیزه در دانش‌آموز به معنای علاقمند کردن او به یادگیری است. بهترین کتاب‌ها، درس‌ها و مطالب آموزشی هم نمی‌توانند دانش‌آموز را وادار به مطالعه کنند اگر انگیزه‌ای برای یادگیری نداشته باشد.
یکی از سخت‌ترین چالش‌های شغلی معلمی، برقراری ارتباط با دانش‌آموزان بی‌انگیزه، شناخت عوامل درونی و بیرونیِ این بی‌انگیزگی و ایجاد علاقه به مطالعه و یادگیری در آن‌ها است.
استفاده از تکنولوژی‌های آموزشی، یک چالش همیشگی اما ضروری برای معلمان
تکنولوژی آموزشی به طور کلی عبارت است از علم به کارگیری تکنیک‌ها، روش‌ها و ابزارهایی که با استفاده از آن‌ها می‌توان به اهداف یاددهی و یادگیری دست پیدا کرد.
تا همین چند سال گذشته، وجود تخته، ماژیک، کتاب و دفتر برای تدریس کافی بود. اما امروزه تکنولوژی‌های مختلفی روانۀ بازار شده‌اند تا به دانش‌آموزان کمک کنند درک بهتر و عمیق‌تری از دروس داشته باشند و میزان مشارکت آن‌ها در کلاس درس افزایش پیدا کند.
از طرفی بعد از شیوع کرونا، آموزش آنلاین نیز به بخش جدایی‌ناپذیری از زندگی معلمان تبدیل شد که این موضوع نیز ملزومات و دانش تکنولوژیک خاص خود را می‌طلبد.
در کنار این مهارت‌ها، یک معلم حرفه‌ای به خصوص در حوزۀ تدریس خصوصی، باید پلتفرم‌های مناسب تدریس آنلاین را بشناسد، با انواع سایت‌ها، اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارهای آموزشی در حوزۀ تدریس خود آشنا باشد، تا علاوه بر استفاده از آن‌ها، بتواند بهترین منابع آموزشی را به دانش‌آموزان خود معرفی کند.
برای مثال، به عنوان معلم خصوصی ریاضی، آشنایی شما با نرم‌افزار جئوجبرا، سایت‌هایی مانند باحساب، دسموس و phet تأثیر فوق‌العاده‌ای بر روی تدریس هر چه بهتر شما خواهد داشت.
استفاده از تکنولوژی‌های آموزشی، یکی از چالش‌های شغل معلمی است که کسب مهارت در آن، هم درآمد شغل معلمی را تا حد زیادی افزایش می‌دهد و هم منجر به ایجاد انگیزه و علاقه در دانش‌آموزان می‌شود.
برقراری ارتباط مؤثر با دانش‌آموزان، والدین و همکاران
در فرهنگ لغت آکسفورد، ارتباطات (communications) به عنوان “فرایند یا علمِ انتقال پیام‌ها و اطلاعات” تعریف شده است. با همین تعریف کوتاه و مختصر، می‌توان به نقش تأثیرگذارِ مهارت‌های ارتباطی معلمان پی برد. چرا که معلمان دائما در حال انتقال دانش و اطلاعات به دانش‌آموزان هستند.
همچنین ثابت شده است که میزان ارتباط و تعامل بین معلم و دانش‌آموز، تأثیر مستقیمی بر روی موفقیت تحصیلی شاگردان دارد.
علاوه بر این که معلم باید این توانایی را در خود ایجاد کند تا هم به صورت کلامی و هم غیرکلامی، با دانش‌آموزان در سنین مختلف ارتباط برقرار کند. باید تعامل سازنده‌ای با والدین شاگردان و سایر همکاران نیز داشته باشد.
بنابراین توانایی برقراری ارتباط مؤثر و ایجاد رابطۀ صمیمانه با دانش‌آموزان، والدین و همکاران را می‌توان یکی از چالش‌های شغل معلمی در نظر گرفت.
استفاده از تجربیات معلمین موفق استادبانک، راهکاری مناسب برای مدیریت چالش‌های معلمان
در این مقاله تنها به چند مورد از چالش‌های شغل معلمی اشاره کردیم. کمبود امکانات آموزشی برای ارائۀ بهترین آموزش‌ها، شرکت در دوره‌های آموزشی از جمله ضمن خدمت فرهنگیان، آزمون‌های مختلف، ناآگاهی بسیاری از افراد جامعه نسبت به مشکلات شعل معلمی و بسیاری موارد دیگر را نیز می‌توان جزو این چالش‌ها در نظر گرفت.
ما در سایت معلمان استادبانک تلاش می‌کنیم تا با استفاده از منابع علمی معتبر و تجربیات اساتید موفق استادبانک تا حد امکان راهکارهایی را برای این چالش‌های در اختیار شما معلمان عزیز و فرهیخته قرار دهیم. پیشنهاد می‌کنیم به بخش‌های مختلف این مجله، به خصوص بخش معرفی کتاب برای معلمان نیز سر بزنید و مقالات مختلف را مطالعه کنید.
