چرا تراز آزمون‌هایم پیشرفت نمی‌کند؟
حتی اگر باانگیزه‌ترین داوطلب هم باشید و قوی‌ترین روحیه دنیا را داشته باشید، در صورتی که چند بار طعم تلخ شکست در آزمون‌ها را بچشید و پیشرفتی در تراز آزمونتان نبینید، ناامید می‌شوید! در ماه‌های آبان و آذر بارها داوطلبان سوال پرتکرار چرا هر چقدر تلاش می‌کنم در آزمون‌ها پیشرفت نمی‌کنم را از من می‌پرسند.
این موضوع نشان می‌دهد این مشکل رایجی بین داوطلبان است؛ پس آرام باشید و یک نفس عمیق بکشید. یک جای کار می‌لنگد اما قرار است با هم مشکل را پیدا کنیم و به کمک هم آن را حل کنیم تا طعم شیرین پیشرفت در آزمون‌ها را بچشید. در ادامه قصد داریم روش‌های تضمینی برای پیشرفت در آزمون‌ها را بررسی کنیم.
نگرانی مشترک داوطلبان، پیشرفت در آزمون‌ها
اگر دو سه ماهی است که مطالعه برای کنکور را به صورت جدی آغاز کرده‌اید و به نظر خودتان هر روز در اجرای برنامه‌هایتان سنگ تمام می‌گذارید؛ اما همچنان پیشرفتی در آزمون‌هایتان ندارید کاملا طبیعی است! احتمالا تعداد زیادی از داوطلبان با جمله آخر من موافق نباشند و بگویند وقتی خوب درس می‌خوانم قاعدتا باید پیشرفت کنم.
دوستان شما در حال حاضر شبیه به یک کارآموز تازه‌کار هستید و نباید توقع داشته باشید در مدت کوتاهی به حداکثر پیشرفت برسید. فعلا قدم‌های کوچک اما پیوسته و مداوم بردارید، قول می‌دهم به زودی پیشرفت چشم‌گیری در تراز آزمون‌هایتان خواهید داشت. در ادامه می‌خواهیم ابتدا دلایل پیشرفت نکردن در آزمون را پیدا کنیم و بعد راهکارهایی ارائه دهیم که به کمک آن‌ها بتوانید شاهد روند صعودی رتبه و تراز آزمون‌هایتان باشید.
چرا تراز آزمون‌هایم پیشرفت نمی‌کند؟
بعد از سال‌ها تجربه مشاوره و بررسی داوطلبان مختلف، متوجه شده‌ام که معمولا دلایل ثابتی مانع از پیشرفت داوطلبان در آزمون‌ها می‌شوند. روی صحبت ما با داوطلبانی است که ساعت مطالعه خوبی دارند و حداکثر تلاششان را می‌کنند اما در حد تلاشی که دارند نتیجه نمی‌گیرند.
دشمنان پیشرفت در آزمون‌های آزمایشی موارد زیر هستند:
- به بودجه‌بندی نمی‌رسی
قبول دارم که گاهی بودجه‌بندی آزمون‌ها فشرده است و شاید در توان تعدادی از داوطلبان نباشد که همه مباحث یک آزمون را مطالعه کنند؛ اما بارها شاهد این بوده‌ام که خود داوطلبان هم در این زمینه کوتاهی می‌کنند.
برای مثال داوطلبی دو هفته تا آزمون بعد وقت دارد، با خودش فکر می‌کند حالا حالاها زمان دارم و هفته اول را بیهوده هدر می‌دهد، مشخص است که این داوطلب نمی‌تواند کل بودجه‌بندی آزمون را مطالعه کند.
- شاید داری اشتباه می‌زنی!
شاید بگویید من از زمانی که در اختیار دارم نهایت استفاده را می‌کنم و اصلا تنبلی نمی‌کنم اما باز هم پیشرفتی در آزمون‌هایم ندارم! درست است شما تلاش زیادی می‌کنید اما آیا در جهت درستی تلاش می‌کنید؟ شاید روش صحیح مطالعه دروس را نمی‌دانید، شاید کندخوان هستید و وسواس مطالعاتی دارید و حتی ممکن است از منابع و کتاب‌های مناسب سطح خودتان استفاده نمی‌کنید.
با یک جستجو در وبلاگ فروشگاه پایتخت کتاب می‌توانید مقالات مربوط به روش مطالعه دروس مختلف، انواع روش‌های تست‌زنی و معرفی منابع مناسب برای هر درس را بیابید.
- به تسلط نرسیدی چون مرور نداری
زمانی که شما درسی را می‌خوانید، آن را یاد می‌گیرید و تعدادی تست و نمونه سوال برای آن حل می‌کنید، فعلا در مرحله یادگیری اولیه هستید. در این مرحله اگرچه شما با خودتان فکر می‌کنید که دیگر از پس حل تست‌های این مبحث برمی‌آیید اما اکثر اوقات نتیجه برعکس انتظارات شما است.
حتما تجربه کرده‌اید که سر جلسه آزمون سوالی به چشمتان آشنا است حتی نصفه و نیمه راه‌حل آن را می‌دانید اما برخی جزئیات ریز را فراموش کرده‌اید و به اصطلاح جواب نوک زبانتان است! دلیل این اتفاق این است که شما هنوز در آن مبحث به تسلط نرسیده‌اید و در مرحله یادگیری اولیه مانده‌اید.
- به درسنامه گیر دادی و تست نمی‌زنی
داوطلبی را می‌شناختم که روزی 10 ساعت مطالعه می‌کرد اما تراز آزمون‌هایش زیر 5000 بود، بعد از مدتی اعتراف کرد ترجیح می‌دهد بارها درسنامه را بخواند اما اصلا سراغ تست‌زنی نمی‌رفت و از تست زدن وحشت داشت.
وقتی شما درسنامه را می‌خوانید اما تست نمی‌زنید، درست شبیه این است که با سازوکار حرکت خودرو آشنا باشید و در مورد نحوه رانندگی کردن مطالعه کنید اما هرگز پشت فرمان ننشینید و استارت یک خودرو را هم نزده باشید.
از تست‌زنی نترسید، بدترین حالتش این است که اکثر تست‌ها را غلط بزنید، کسی شما را بازخواست نخواهد کرد! سعی کنید ایراد کار را پیدا کنید و پاسخ تست‌ها را بخوانید تا بعدها سوالات مشابه را بتوانید حل کنید.
- مدیریت جلسه آزمون را بلد نیستی
گاهی داوطلبان تا سر جلسه آزمون خوب پیش می‌روند اما از آن به بعد را خراب می‌کنند! مهم نیست چقدر اطلاعات در ذهنتان دارید و چقدر خوب مطالعه کرده‌اید، اگر مدیریت جلسه آزمون را بلد نباشید همه زحماتتان بر باد می‌رود.
- سر جلسه آزمون طمع می‌کنی
یکی از اشتباهات خانمان‌سوز داوطلبان سر جلسه آزمون‌ها این است که اصرار دارند سوالات دشوار، شک‌دار و چالشی را حتما حل کنند و جالب است که بعد از هدر دادن زمان روی اینطور سوالات، در نهایت آن‌ها را غلط جواب می‌دهند و نمره منفی می‌گیرند!
مشاوری داشتیم که میگفت بعضی از سوالات آزمون را گذاشته‌اند برای جواب ندادن؛ یعنی گاهی طراح به عمد سوال دشواری در آزمون مطرح می‌کند تا هنر مدیریت زمان و احساسات داوطلبان را به چالش بکشد. یک بار بعد از آزمون درصدهایتان را بدون احتساب سوالات غلط و نمره منفی حساب کنید تا متوجه شوید با پاسخ دادن به سوالات شک‌دار چه ظلمی در حق خودتان می‌کنید.
- تحلیل آزمون نمی‌کنی
اکثر داوطلبانی که می‌پرسند چرا من در آزمون‌ها پیشرفت نمی‌کنم، اصلا به خودشان زحمت تحیل آزمون را نمی‌دهند. معمولا این داوطلبان با دیدن نتیجه سریع ناامید می‌شوند و دیگر سراغی از سوالات آزمون و رفع اشکالاتشان نمی‌روند. خب معلوم است که تا مشکلی را ریشه‌یابی نکنید، نمی‌توانید راه‌حلی برای آن پیدا کنید.
وقت آن رسیده راهکارهایی به شما یاد دهیم تا با کمک آن‌ها بتوانید رتبه و تراز آزمون‌هایتان را بهبود دهید و حتی جزء ده نفر برتر آزمون‌ها در شهرتان شوید!
برنامه‌ریزی درست
حتما باید زمان دو سه هفته‌ای برنامه راهبردی یک آزمون را به دقت برنامه‌ریزی کنید و برنامه‌هایتان را روی کاغذ بیاورید. برای مثال اگر 14 روز تا آمون بعدی زمان دارید، 10 روز از زمانتان را مطالب آزمون را مطالعه کنید و 4 روز باقی مانده را فقط مرور و جمع بندی کنید.
استفاده از زمان‌های مرده
زمانی که از داوطلبان می‌خواهم ساعت مطالعه‌شان را افزایش دهند، اکثر آن‌ها در مقابل این حرف جبهه می‌گیرند و آن را شدنی نمی‌دانند. زمان‌های مرده را دریابید و از آن‌ها استفاده کنید، مثلا وقتی که در سرویس نشسته‌اید و تا رسیدن به مدرسه 20 دقیقه زمان دارید می‌توانید خلاصه‌هایتان را مرور کنید.
روتین شبانه
اگر من به داوطلبی که در درس ریاضی ضعف دارد بگویم هر روز روزی سه ساعت ریاضی بخوان، به احتمال زیاد او به طور کل قید درس ریاضی را می‌زند چون سه ساعت واقعا زمان زیادی است. حالا اگر به او بگویم هر شب 10 تست ریاضی بزن، او می‌داند حل 10 تست نهایتا نیم ساعت از او زمان می‌گیرد؛ پس در مقابل این پیشنهاد مقاومت نمی‌کند.
حل تست‌های چالشی
خوب به یاد دارم که زمانی ساعت‌ها زیست می‌خواندم اما درصدم در آزمون‌ها هیچ پیشرفتی نداشت، تا اینکه به پیشنهاد معلمم یک کتاب تست جدید تهیه کردم. کتاب جدیدم پر از تست‌های خلاقانه و چالشی بود، اشکال کار من اینجا بود که فقط به حل تست‌های راحت و متوسط اکتفا می‌کردم. در ابتدا تقریبا هیچ سوالی از کتاب جدید را بلد نبودم اما به تدریج راه افتادم و در چند آزمون بعدی درصد زیستم تقریبا دو برابر شد!
حفظ کیفیت مطالعه
لطفا هرگز کیفیت مطالعه را فدای کمیت نکنید، چون بارها دیده‌ام داوطلبی صرفا به خاطر اینکه می‌خواسته 100 درصد مطالب آزمون را مطالعه کند، تست کافی نزده و مرور نکرده؛ در نتیجه همین داوطلب با یک توقع کاذب سر جلسه حاضر می‌شود. یعنی چون همه مطالب را یک دور (هر چند بی‌کیفیت) خوانده، از خودش توقع دارد همه سوالات را حتی شده به زور و حتی شده به غلط پاسخ دهد!
شما همه تلاشتان را برای اتمام بودجه‌بندی آزمون بکنید؛ اما اگر به هر دلیلی نتوانستید 100 درصد مطالب را با کیفیت بخوانید، اشکالی ندارد چون بهتر است 80 درصد مطالب را با تسلط 100 درصدی بخوانید.
مرور و جمع‌بندی مطالب
منظور از مرور کردن این نیست که از اول صفر تا صد مطالب را دوباره بخوانید، بلکه کافی است تعدادی تست از مبحث مورد نظر بزنید تا متوجه شوید کدام بخش‌ها را فراموش کرده‌اید. همچنین می‌توانید از خلاصه نویسی‌هایتان برای مرور و جمع بندی مطالب استفاده کنید.
برای افزایش تراز صبر کن!
سال گذشته داوطلبی داشتم که در آذر ماه تراز آزمون قلمچی‌اش 5500 بود، در حالی که روزی 8 الی 10 ساعت مطالعه باکیفیت داشت. تراز این داوطلب در فروردین به بالای 7000 رسید و به نظر من او این رشد و پیشرفت را مدیون صبر کردن و ناامید نشدن بود. هر بار بعد از هر آزمون وقت کافی برای تحلیل عملکردش می‌گذاشت و همواره به دنبال رفع اشکال بود.
در ابتدای محتوا به موضوع تسلط اشاره کردم و گفتم تا زمانی که به تسلط نرسید پیشرفت آنچنانی هم نخواهید داشت، از طرفی هیچ داوطلبی یک شبه به تسلط نمی‌رسد و تسلط حاصل تست‌زنی، مرور، رفع اشکال و صبر است.
سخن آخر
من به شما حق می‌دهم که بخواهید نتیجه درس خواندن و تلاش کردنتان را در آزمون‌هایتان ببینید؛ اما باور کنید اکثر داوطلبان در ماه‌های آبان و آذر از اینکه در آزمون‌هایشان پیشرفت نمی‌کنند نگران هستند. در این محتوا روش‌های تضمینی برای پیشرفت در آزمون‌ها را گفتیم. به این صورت که در ابتدا موانع پیشرفت در آزمون‌ها را بررسی کردیم و بعد راهکارهایی برای ارتقای درصد و ترازتان ارائه دادیم.
در نهایت باز هم تاکید می‌کنیم برای پیشرفت در آزمون باید صبر داشته باشید و هر بار آزمون‌هایتان را به دقت تحلیل کنید. اگر راهکار دیگری برای پیشرفت در آزمون به ذهنتان می‌رسد یا هنوز هم سوالی در این مورد در ذهنتان دارید، می‌توانید آن‌ها را در قسمت دیدگاه این محتوا با ما در میان بگذارید.
